Đặt công tác phòng chống bão số 13 trong 'tình trạng khẩn cấp hơn và nguy hiểm hơn' - Tạp chí Kinh tế Môi trường

Sáng sớm ngày 5/11, bão số 13 đã tiến vào Biển Đông. Đến 4 giờ sáng 6/11, tâm bão cách bờ biển Gia Lai khoảng 550 km, tiếp tục mạnh thêm với sức gió cấp 14, giật cấp 17. Đến 4 giờ sáng 7/11, tâm bão di chuyển vào đất liền, nằm trên khu vực từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk, sức gió giảm còn cấp 9-10, giật cấp 12.

Trong hai ngày 6–7/11, bão số 13 gây mưa rất to tại khu vực từ TP. Đà Nẵng đến Đắk Lắk, lượng mưa phổ biến 300–500 mm, có nơi đạt tới 600 mm/đợt. Từ ngày 7–8/11, khu vực từ Bắc Quảng Trị đến Thanh Hóa có mưa vừa, mưa to, lượng mưa phổ biến 50–150 mm, cục bộ có nơi mưa rất to, trên 200 mm/đợt.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhận định, bão số 13 là cơn bão rất mạnh, di chuyển nhanh và đổ bộ vào đất liền với cường độ lớn. Cơn bão có khả năng gây mưa lớn cho khu vực Trung Bộ, trong đó nhiều địa phương vừa chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ (từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, mưa lũ đã khiến 54 người chết và mất tích, thiệt hại vật chất gần 3.000 tỷ đồng). Bão số 13 được xếp ở cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4.

Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các tỉnh và thành phố như Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Đắk Lắk đã chỉ đạo vận hành các liên hồ chứa trên lưu vực sông Hương, Vu Gia - Thu Bồn, Trà Khúc và sông Ba, điều tiết lưu lượng xả để dành dung tích sẵn sàng cắt giảm lũ cho hạ du.

Hiện nay, các hồ chứa thủy lợi khu vực Bắc Trung Bộ đã tích nước đạt từ 87% đến 100% dung tích thiết kế; trong khi đó, khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đạt từ 66% đến 99%.

Tại các tỉnh ven biển, nhiều khu vực đang xảy ra hoặc có nguy cơ sạt lở như Cửa Đại, Hội An (TP. Đà Nẵng) và An Mỹ (Đắk Lắk). Các địa phương được yêu cầu tăng cường gia cố, hạn chế sạt lở khi bão đổ bộ.

Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã thông báo, kiểm đếm và hướng dẫn 59.379 phương tiện với 317.997 lao động di chuyển tránh, trú bão an toàn.

Theo Bộ trưởng Trần Đức Thắng, trước diễn biến và dự báo của bão số 13, Thủ tướng Chính phủ cùng Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia đã sớm ban hành công điện, tập trung chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương triển khai công tác ứng phó từ sớm, từ xa, nhằm bảo đảm an toàn tính mạng người dân và giảm thiểu thiệt hại tài sản.

Các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố được yêu cầu tập trung thực hiện một số nội dung sau:

Thứ nhất, nghiêm túc triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 208/CĐ-TTg ngày 4/11 về việc chủ động phòng tránh, ứng phó với bão số 13.

Thứ hai, tại tuyến biển và hải đảo, phải bằng mọi biện pháp thông tin đến chủ tàu, thuyền trưởng, phương tiện đang hoạt động trên biển về diễn biến của bão; kiên quyết kêu gọi, kiểm đếm, hướng dẫn tàu thuyền thoát khỏi khu vực nguy hiểm hoặc vào nơi tránh trú an toàn sớm hơn so với bình thường; xem xét việc cấm biển sớm từ ngày 5/11; đồng thời di dời, sơ tán, tuyệt đối không để người dân ở lại trên lồng bè, chòi canh nuôi trồng thủy sản. Hiện Đắk Lắk có 187.000 lồng bè và Khánh Hòa có 147.000 lồng bè.

Đối với đất liền, cần rà soát, sơ tán toàn bộ hộ dân ở khu vực nguy hiểm, đặc biệt là ven biển; khẩn trương chặt tỉa cây xanh, chằng chống, gia cố nhà ở. Các địa phương nằm trong vùng trọng tâm ảnh hưởng của bão, mưa lũ chủ động quyết định cho học sinh nghỉ học trước khi bão đổ bộ. Đồng thời, cần huy động lực lượng khẩn trương thu hoạch nông sản, thủy sản theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.

Bên cạnh đó, chỉ đạo các chủ hồ và cơ quan liên quan vận hành, xả nước hồ chứa để dành dung tích đón lũ theo quy định, đặc biệt là các liên hồ trên năm lưu vực sông Hương, sông Vu Gia - Thu Bồn, sông Trà Khúc, sông Kôn - Hà Thanh và sông Ba. Tổ chức phân luồng giao thông từ xa, hạn chế người dân ra đường khi bão đổ bộ và mưa lũ lớn; bố trí lực lượng canh gác, kiểm soát người và phương tiện tại khu vực có nguy cơ ngập sâu, sạt lở; chuẩn bị sẵn lực lượng, vật tư, phương tiện để khắc phục sự cố, bảo đảm giao thông thông suốt.

Cuối cùng, các địa phương cần kiểm tra, rà soát các công trình xung yếu, công trình đang thi công dở dang, đặc biệt là những hồ chứa nhỏ đã đầy nước do mưa lớn trong thời gian gần đây.

Đặt công tác phòng, chống bão số 13 trong “tình trạng khẩn cấp hơn và nguy hiểm hơn”

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định bão số 13 là cơn bão “hết sức bất thường” khi hình thành nhanh trong tháng 11, di chuyển với tốc độ 25 km/giờ và có cường độ lớn. Trong khi đó, nhiều địa phương vẫn chưa khắc phục xong hậu quả của các đợt thiên tai trước. Các hồ, đập thủy lợi và thủy điện đã sử dụng hết dung tích thiết kế; mực nước vẫn còn cao, tình trạng ngập lụt ở đô thị và vùng nông thôn chưa được giải quyết. Ở các khu vực núi cao, hiện tượng sạt lở, lũ ống, lũ quét ngày càng nghiêm trọng.

Từ những nhận định trên, Phó Thủ tướng đề nghị đặt công tác phòng, chống bão số 13 trong “tình trạng khẩn cấp hơn và nguy hiểm hơn”.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu tiếp tục chỉ đạo công tác dự báo “với yêu cầu cao hơn”, cung cấp thông tin “dày đặc hơn” cho từng giai đoạn: trên biển, ven biển, khi bão đổ bộ, hoàn lưu vào đất liền cũng như các hiện tượng mưa, lũ, lốc, sét sau bão. Dự báo cần được so sánh với các cơn bão trước để địa phương và người dân dễ hình dung về tốc độ gió, nguy cơ tàn phá, lượng mưa, mức độ lũ và sạt lở.

Phó Thủ tướng lưu ý, bão số 13 được dự báo sẽ ảnh hưởng từ 19h ngày mai (6/11) đến khoảng 4h ngày 7/11, vì vậy “thời gian chuẩn bị còn rất ít”. Tất cả các địa phương trong vùng chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão, ngay từ sáng nay (5/11), phải cập nhật và xây dựng phương án, kịch bản ứng phó dựa trên dự báo, đồng thời điều chỉnh theo số liệu mới.

Đối với khu vực biển và nuôi trồng thủy sản, Phó Thủ tướng yêu cầu cấm 100% tàu, bè ra khơi; người dân tuyệt đối không được có mặt trên biển sau 17 giờ ngày 6/11. Lực lượng công an và biên phòng phải bảo đảm an toàn, kiểm soát tài sản cho người dân.

Công tác di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm phải hoàn tất trước 19 giờ ngày 6/11 tại khu vực ven biển chịu ảnh hưởng triều cường và các vùng núi cao, dễ chia cắt, sạt lở. Các địa phương phải làm việc ngay với Quân khu 4 và Quân khu 5 để xác định lực lượng, quân số, phương tiện, “không để đến lúc chia cắt rồi mới đưa quân vào”.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm thông tin liên lạc, trong đó có điện thoại vệ tinh tại các điểm xung yếu có nguy cơ bị chia cắt, cô lập, nơi hạ tầng điện và hạ tầng thông tin liên lạc chưa được bảo đảm.

Về hồ chứa, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương cùng Chủ tịch UBND các tỉnh “chịu trách nhiệm ngay từ lúc này”, phải đánh giá an toàn hồ, vận hành giảm mực nước về mức an toàn để có dung tích cắt lũ trong các ngày 6–8/11, khi có khả năng xuất hiện mưa lớn từ 200 đến trên 300 mm.

Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương khẩn trương đánh giá ngay nhu cầu hỗ trợ lương thực, thuốc men, hóa chất cho người dân; đồng thời giao Bộ Tài chính, quân đội và công an xem xét hỗ trợ ngay từ bây giờ, không chờ đến khi tình huống xảy ra.

Phương tiện cứu hộ cần được huy động từ Quân khu 4, Quân khu 5 và các nguồn lực địa phương để sẵn sàng ứng phó với lũ và bảo đảm di chuyển trong khu vực ngập lụt.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, tham mưu cùng Bộ Quốc phòng về việc bố trí địa điểm để Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia làm việc, trực tiếp chỉ đạo các địa phương tại khu vực tâm bão.

Bản đồ dự báo quỹ đạo và đường đi bão Kalmaegi lúc 11 giờ ngày 05/11/2025 - Ảnh: NCHMF.

Đức Bách